Landscape (Pejzaż), interludium na orkiestrę smyczkową, 1962 (rew. 1965), 7'

Landscape /fragment/

Wykonawcy: London Symphony Orchestra, Andrzej Panufnik - dyrygent; 1989 UNICORN-KANCHANA

LandscapeLandscapeLandscape

W 1962 roku Andrzej Panufnik skomponował krótki utwór na orkiestrę smyczkową, który zatytułował Landscape (Pejzaż). Zgodnie z jego słowami:.

Jest to próba przeniesienia do muzyki pejzażu z mojej wyobraźni podobnego do tych, które oglądałem w Suffolk lub pamiętam z Polski – rozległy krajobraz, który wzbudza melancholię – gdzie odległy i zanikający w dali horyzont wzmaga poczucie przestrzeni i sprzyja kontemplacji. Utwór zawiera echo z Polski w materiale muzycznym. Jest skonstruowany z trzech cząstek. Druga z nich jest lustrzanym odbiciem pierwszej, jest jak oglądanie tego samego krajobrazu z jego przeciwnego końca – a trzecia powraca do punktu widzenia pierwszej, z tym że można teraz odczuć, jak ciężkie chmury zasnuwają się nad ziemią. W ostatnich taktach tego krótkiego interludium na orkiestrę smyczkową, można sobie wyobrazić samego siebie ze wzrokiem utkwionym w jeden punkt rozmywającego się horyzontu do momentu, aż rozpłynie się w nieskończoność.

Zgodnie z intencjami kompozytora oraz podobnie jak pisana w tym czasie Muzyka jesieni, charakter Landscape  przepełniony jest melancholią i rodzajem typowo polskiego "żalu". Wykorzystanie jednolitego w brzmieniu aparatu orkiestry smyczkowej i powierzenie jej powolnego rozwijania kolejnych myśli muzycznych buduje nastrój pełen kontemplacji i zamyślenia. Służą temu łagodne współbrzmienia harmoniczne, po raz kolejny wykorzystujące nałożenia interwałów tercji wielkiej i małej – zabieg charakterystyczny dla muzycznego języka Andrzeja Panufnika, zwłaszcza dla jego twórczości sprzed 1968 roku.

Krótki, bo zaledwie siedmiominutowy Landscape sam kompozytor określił mianem interludium na orkiestrę smyczkową, jako że poza swymi małymi rozmiarami stanowił także zapewne interludium w jego pracy nad większymi dziełami –Muzyką jesieni (ukończoną w pierwotnym kształcie również w 1962 roku) i Sinfonią sacra (ukończoną rok później, w 1963).

Prawykonanie Landscape odbyło się 13 listopada 1965 roku w Twickenham, podlondyńskiej miejscowości, w której kompozytor zamieszkał po ślubie z Camillą Jessel. Grała English Chamber Orchestra pod dyrekcją kompozytora.