Pięć polskich pieśni wiejskich na głosy żeńskie lub chłopięce unisono, dwa flety, dwa klarnety i klarnet basowy, 1940, zrekonstruowane w 1945 (rew. 1959), 13'

W pierwszych miesiącach 1940 roku, w okupowanej Warszawie, Andrzej Panufnik postanowił napisać utwór "bliski ojczystej ziemi". Zainspirowany odnalezionym na domowej półce zbiorem polskich melodii ludowych, skomponował Pięć polskich pieśni wiejskich na chór żeński lub chłopięcy unisono i instrumenty dęte drewniane.

Dodanie głosom wokalnym akompaniamentu dwóch fletów, dwóch klarnetów i klarnetu basowego, sprzyjać miało stworzeniu sielskiej atmosfery utworu, dalekiej od rzeczywistości wojennej. Jednocześnie jednak polski charakter pieśni w pełni odzwierciedlał patriotyczne uczucia kompozytora i jego wiarę w odrodzenie okupowanej ojczyzny.

Pięć polskich pieśni wiejskich to rodzaj suity, składającej się z pięciu części, z których każda jest opracowaniem innej melodii ludowej. Tytuły kolejnych części to: Od Zwolenia, Od Przysuchy, Od Olkusza, Od Kazanowa i Od Janowca. Kompozytor zachowuje strukturę wersową i melodyczną oryginalnych melodii, wtapiając je w tło instrumentów dętych i tworząc w ten sposób nowatorską, niezwykle świeżą w brzmieniu całość. Zgodnie z intencją kompozytora wybrana przez niego instrumentacja sprawia, że całość uzyskuje radosny, pastoralny charakter, będąc jednocześnie przykładem nowoczesnego opracowania harmonicznego ludowych melodii.

Pięć polskich pieśni wiejskich Andrzeja Panufnika miało swoją premierę dopiero po zakończeniu wojny – w zrekonstruowanej wersji zostały one wykonane w 1945 roku w Krakowie, podczas I Festiwalu Muzyki Polskiej w Krakowie. Prawykonanie poprowadził Stanisław Skrowaczewski.

Utwór spotkał się ze znakomitym przyjęciem krytyki, która okreśłiła go jako "nowy typ muzyki kameralnej o charakterze narodowym dotychczas w Polsce nieznany". Do czasu opuszczenia przez Panufnika Polski Pieśni należały do najczęściej wykonywanych jego kompozycji.